Vermeting van bekantrecht vers gezaagd Frans eiken in vallende breedten 

Dit technische houtverhaal gaat over de volumebepaling bij vers gezaagd bekantrecht hout in vallende breedten bij Franse zagerijen. Bij vallende breedten hebben de planken verschillende breedten in een pakket. Er bestaan verschillen tussen de factuurmaten en de inzaagmaten in de breedte en dikte van de planken. Het betreft hier altijd eiken dat binnenshuis gebruikt gaat worden en dus gedroogd moet gaan worden.

Vermeting van vers bekantrechthout eiken in vallende breedten
Het hout wordt gezaagd en de planken met verschillende breedten worden naast elkaar gelegd in een rij. De breedten van de inviduele planken worden gemeten en per rij opgeteld. De inzaagmaten worden gemeten. Vervolgens worden er stapellatjes tussen de planken gelegd en wordt de volgende rij gelegd. Ook van deze rij wordt de breedte van de planken gemeten. De totale breedtes van alle rijen worden opgeteld: je spreekt dan van breedtemeter van een pakket.

Bepaling van de factuurdikte
Het uitgangspunt is dat vers gezaagd eiken na droging tot 9 – 12 % vochtgehalte gemiddeld 7 % krimpt. Wanneer de dikte bijvoorbeeld 27 mm is moet de inzaagdikte 7 % meer zijn. De inzaagmaat bij een factuurmaat van 27 mm is dan 27*1,07 = 28,9 mm. In praktijk is dit de minimale inzaagbreedte. Vaak wordt er op 29 mm of 30 mm ingezaagd om te voorkomen dat de netto gedroogde dikte te dun is. Bij de facturering en het inzagen van de dikte werkt dit op dezelfde manier. Wanneer we spreken over 27 mm dik (duims) eiken, is deze 27 mm de factuurmaat en de dikte na het drogen (zie tabel 1).

Tabel 1: Overzicht van een aantal factuurmaten en inzaagmaten met betrekking tot de diktes van Frans eiken. Berekening van de Inzaagdikte= factuurdikte x 1,07. In de derde kolom staan de werkelijke inzaagdikte die door de zagerij gebruikt worden.

Factuurlengte versus inzaaglengte
Bij de facturering in de lengte wordt er geen rekening houden met het krimpverlies omdat er in de lengte nauwelijks krimpverliezen zijn. Het is wel fijn om in de lengte overmaat te hebben omdat er soms kopscheuren aanwezig kunnen zijn.

Berekening van een het volume (V) in M³
Het volume van een bundel wordt als volgt berekend:
(optelling van breedten van alle rijen in mm) * (factuurdikte (mm)) * (factuurlengte (cm)  * 10^-9 (correctie naar m³) = V (volume in m³)

Omdat de breedte van de planken vers worden gemeten ontstaat er een krimpverlies van circa 7 %. Dit noemen we vermeting voor het drogen. De klant ontvangt dan 7 % minder hout. Bij verkoop van droog hout in vallende breedten is het altijd belangrijk om te vermelden of het vermeting voor of na het drogen is.