Vermeting van vers gezaagd plaathout en onbekantrecht Frans eiken

In dit houtverhaal gaan we in op de volumebepaling van plaathout en onbekantrecht eiken. Onder plaathout verstaan we hout dat alleen in de lengte gezaagd is en waar de schors nog aan de zijkanten zit. Het verschil met plaathout (zgn. boules) is dat onbekantrecht eiken spaarhout is: van verschillende stammen worden planken samen in een bundel gedaan (zie foto 1). Bij plaathout wordt de stam in de lengte gezaagd en worden de planken in de vorm van de stam bij elkaar gehouden (zie foto 2).

Foto 1: voorbeeld van onbekantrecht eikenhout.

Foto 2: voorbeeld van verschillende stammen eiken plaathout, overigens slechte latting.

Bepaling van de factuurbreedte
De breedte wordt bepaald door deze in het midden van de lengte van de plank te meten. Aan een zijde wordt het spint meegerekend. In Frankrijk meestal half spint ene zijde en half spint andere zijde. Na het zagen wordt op elke plaat de gemeten breedte met een krijt/wasco geschreven, dit zodat de klant het volume later nog kan controleren. Bij verkoop wordt het hout nog een keer vermeten omdat bij het luchtdrogen gebreken kunnen ontstaan die tot een volumereductie kunnen leiden. Wanneer de breedte van het hout na 4 jaar gemeten wordt is het meer gekrompen dan na 6 maanden en dus is een lange droogtijd nadeliger voor de eigenaar. Dit scheelt snel een paar procent. Figuur 1 (zie boven) laat zien hoe plaathout en onbekantrecht hout vermeten wordt.

Wanneer in een plaat een hart of een hartscheur zit wordt deze in de breedte gecorrigeerd. Dus wanneer de breedte van de plaat 50 cm is en er loopt een hartscheur door deze plaat dan wordt er bv 5 cm afgetrokken (zie figuur 2).

Figuur 2: Wanneer er een grote scheur of gebrek in de plaat zit, wordt deze niet meegerekend in het volume. De breedte wordt in het midden gemeten.

Bepaling van de factuurdikte
Plaathout wordt zoals eerder beschreven in verschillende dikten geproduceerd. De meest voorkomende dikten zijn 27 mm, 34 mm, 41 mm, 54 mm en 65 mm. 20 mm, 70 mm en 80 mm komen soms ook voor. Bij onbekantrecht hout is de variatie minder: 27 mm is de meest gangbare maat.  De bovengenoemde maten zijn de factuurmaten (de maten die op de rekening staan). De inzaagdikten zijn 7 % meer omdat het verse hout nog moet krimpen. Dus 27 mm gefactureerd wordt 27 mm + 7 % = 29 mm als inzaagmaat.

Factuurlengte versus inzaaglengte
Bij de facturering in de lengte wordt er geen rekening houden met het krimpverlies omdat er in de lengte nauwelijks krimpverliezen zijn. Het is wel fijn om in de lengte overmaat te hebben omdat soms kopscheuren aanwezig kunnen zijn.

Berekening van een het volume (V) in M³
Het volume van de stam plaathout wordt als volgt berekend:

(Factuurdikte in mm) x (lengte – overmaat in) x (breedte 1 + Breedte 2 + breedte n in cm)  * 0,001 = Volume in m³.