Wanneer je ergens een stuk eikenhout ziet dan sta je er niet bij stil dat de teelt van eiken veel tijd kost! We hebben het over het hout van de zomereik en de wintereik. In dit artikel proberen we de basisprincipes van de eikenteelt uit te leggen. De teeltcyclus is langdurig: dit proces beslaat wel 150 tot 200 jaar. Het huidige bosbouwkundig systeem in Frankrijk is een resultaat van honderden jaren ontwikkeling en praktische kennis, waarbij het vooral te danken is aan de Franse koningen dat de productie van Frans eikenhout zo professioneel en kundig verloopt. Het huidige systeem onderscheidt vijf fasen:
- (1) Natuurlijke verjongingsfase (periode van 0 – 15 jaar) De oude bomen produceren eikels en wanneer deze ontkiemen, verjongt het bos zich. Dit vindt plaats in een periode van 10 tot 15 jaar. Gedurende deze tijd worden de oude bomen gekapt. De hoogte van de zaailingen is circa 3 meter.
- (2) Stakenfase (periode 15 – 30 jaar)
De rechte exemplaren worden geselecteerd om door te groeien naar de volgende fase. Ook wordt er gezuiverd, dit is het verwijderen van ongewenste vegetatie. Het aantal eikenbomen wordt teruggebracht tot 2000 tot 4000 stuks per hectare. Dit noemen we het ‘dunnen’ van een bos. - (3) Vroege boomfase (periode van 30 – 80 jaar)
In deze fase vindt met name de hoogtegroei plaats. Het aantal bomen wordt gereduceerd tot ongeveer 500 – 880 stuks per hectare. Ook worden per hectare ongeveer 75 tot 100 toekomstbomen geselecteerd. Dit zijn de exemplaren die pas bij de eindkap geoogst gaan worden. - (4) De boomfase (periode van 80 – 150 jaar)
In deze fase vindt met name de diametergroei plaats. De “dunningen” nemen toe. De oogst begint nu geld op te leveren, omdat er zaaghoutkwaliteit geleverd wordt. - (5) Eindfase/ verjongingsfase (periode van 150 – 200 jaar)
Deze fase valt samen met de verjongingsfase. Het stamtal bedraagt nu 75 tot 100 stuks per hectare. In deze periode worden er elke 5 tot 10 jaar bomen geoogst. Tegelijkertijd wordt alle ondergroei verwijderd, zodat de eikels die van bomen vallen, kunnen ontkiemen.
De bomen kunnen wel 40 m hoog worden.
Bij de eerste “dunningen” in de vroege boomfase (50 tot 80 jaar) levert het hout niet veel op, en wordt het meestal als brandhout verkocht. Het meeste geld levert het gekapte hout in de eindfase op.
Conclusie
De teelt van eikenhout is een heel langdurig en kostbaar proces. Er zijn verschillende ingrepen nodig om een goede zaaghoutkwaliteit te produceren. Omdat deze teelt zo lang duurt, zijn er vele factoren die de uiteindelijke zaaghoutkwaliteit bepalen.
Heb je vragen over de teelt van Frans eiken? Neem contact op met de Plankencentrale.nl.