In het artikel hebben we het belang goed oplatten besproken. In dit artikel gaan we in op de schadelijke gevolgen van verkeerd oplatten op de houtkwaliteit van Europees eiken. Bij gedroogd spreken hebben we het over hout met een vochtpercentage van 8 tot 12 %. Dergelijk hout heeft daarvoor in speciale kamers gestaan waar het door middel van aan- en afvoer van warme lucht verder gedroogd wordt. Het is daarna geschikt voor binnentoepassingen, zoals meubels, deuren, vloeren.
Welke gevolgen heeft slecht oplatten bij gedroogd eikenhout?
Foto 1: gedroogd eiken. Eindlatten liggen niet boven elkaar zodat er kromme planken zijn ontstaan. Gevolgen voor de verwerking: meer uitval, gewenste dikte wordt niet gehaald en kromme planken na het schaven.
Foto 2: gedroogd eiken. Latten zijn te kort zodat het hout is gaan kromtrekken, ook wel schotelen genoemd. Gevolgen voor de verwerking: na het schaven moet alle planken van een pak dezelfde dikte krijgen. De geschotelde planken zullen ruwe kanten laten zien omdat de gewenste dikte niet gehaald kan worden.
Foto 3: gedroog eiken. De planken hebben niet allemaal dezelfde lengte waardoor ze op het eind vervormd zijn. Dit leidt tot meer uitval tijdens verwerking.
Bij foto 4 zie je dat de eiken planken na droging ernstig geschoteld zijn. Dit heeft verschillende redenen: de open ruimte zorgt voor een onstabiel pak. Stabiliteit is heel belangrijk voor het drogen van deze brede (28 cm) delen. Bovendien werden in de droogkamer pakken hout boven op elkaar gestapeld. Hout met deze breedte moet altijd onderop staan. Het gewicht van de pakken hout drukt het geheel dan als het ware recht. Dit is bij dit pak niet gebeurd. Een derde oorzaak is het ongelijke vochtgehalte. Wanneer hout in de droogkamer gezet wordt, moeten alle pakken ongeveer hetzelfde vochtgehalte hebben. Wanneer een pak vochtiger is dan de rest, dan zal het sneller drogen omdat het droogprogramma op het gemiddelde houtvochtpercentage wordt geprogrammeerd. Ten slotte telt de houtkwaliteit. Als deze heel rustiek is met veel onvolkomenheden zoals grote noesten of volle hartdelen loop je eveneens een extra risico op schotelen.
Voorbeelden van slecht oplatten bij vers- of luchtdroog hout.
Foto 5: Vers eiken. De buitenste planken zijn netjes gestapeld. De middelste planken zijn onevenredig verdeeld. Tijdens droging zullen deze gaan vervormen met veel uitval tijdens de verwerking.
Foto 6: Luchtdroog eiken. Dit pakket is matig opgelat: de latten liggen niet allemaal boven elkaar; de balkjes tussen de twee pakken liggen niet netjes boven de latten; de eindlatten liggen iets te ver naar buiten zodat ze tijdens transport eruit kunnen wippen; en de afstand tussen sommige latten is te groot. Tijdens zullen drogen zullen een aantal planken vervormen.
Conclusies
Verkeerd oplatten leidt tot grote problemen in de houtkwaliteit. De belangrijkste aanwijzigingen voor goed oplatten zijn:
- De stapellatjes moet altijd loodrecht boven elkaar gelegd worden;
- De stappellatjes moeten lang genoeg zijn en liefst 2 cm aan beide uitersten uitsteken;
- De planken in een pak moeten dezelfde lengte hebben;
- De planken moet naast elkaar in een pak gelegd worden met een beperkte tussenruimte van 5 tot maximaal 10 cm.
Conclusies
De gevolgen van verkeerd oplatten zijn groot voor de houtkwaliteit. De boven genoemde voorbeelden leren ons het volgende:
- Stapellatjes moet altijd loodrecht boven elkaar gelegd worden;
- De stappellatjes moeten lang genoeg zijn, liefst 2 cm aan beide zijden uitsteken;
- De planken in een pak moeten dezelfde lengte hebben;
- De planken moet naast elkaar in een pak gelegd worden zonder al te veel tussen ruimte max. 5 – 10 cm.
De foto hieronder toont pakken hout die goed opgelat zijn: alle latten liggen boven elkaar, de tussenafstand is overal hetzelfde en de balkjes liggen onder de latten.
Heb je vragen over oplatten en houtkwaliteit? Neem contact met ons op.