Vorige week zijn we in de Champagne- en de Bourgogne streek op eiken inkoopreis geweest. Dit doen we wel vaker maar dit keer kregen van verschillende zagerijen te horen dat zij denken dat de beschikbaarheid van eikenzaaghout in de komende 10 – 20 jaar zal afnemen. In dit artikel bespreken we een aantal de redenen van deze afname.
Reductie van de kap door ONF
Onf, de Franse bosdienst, verminderd de kap in de staatsbossen. ONF bezit 25 % van het eikenbosareaal en levert ongeveer 80 % van de stammen. De vermindering van de oogst heeft twee redenen: 1) de laatste 10 -15 jaar is er te veel gekapt om de leeftijdsopbouw van het bos in balans te houden; en 2) de bosdienst speculeert wanneer het aan bod afneemt op hogere stammenprijzen. In de streken de Marne en de Somme werd in 2023 per streek ongeveer 45.000 m3 eiken geoogst. In 2024 zal dit nog maar 22.500 m3 zijn (mondelinge mededeling).
Concurrentie met de vatenindustrie
Voor de vatenindustrie worden de mooiste eikenstammen gebruikt. Bij de productie van wijn- en whiskyvaten ontstaat een hoge toegevoegde waarde waarvan de houtprijs van de stammen maar een klein deel uit maakt. Voor de productie van vaten is dus de inkoopprijs van minder van belang dan voor de productie van zaaghout. De verkoop geschiedt via een veilingsysteem waarbij de bieder een bod doet op een perceel bos met bomen van verschillende kwaliteiten. In dit perceel staan bomen die gebruikt worden in de vatenindustrie en voor zaaghout. De vraag naar vatenhout is hoog zodat de inkopers van deze industrie hoog zullen bieden om dit hout maar te krijgen. Het zaaghout verkopen ze dan weer door en is dus automatisch ook duurder (mondelinge mededeling).
Droogten van de afgelopen jaren
Door de droogten in Frankrijk met name in 2018 en 2020 zijn vele eiken zwak geworden en worden nu aangetast door de natte spinthoutkever. Uiteindelijk zullen ten gevolge van de aantastingen sterven vele eiken wat niet bevorderlijk is voor de houtkwaliteit. Er ontstaat zaaghout met wormgaatjes dat minder geschikt is voor hoogwaardige toepassingen zoals deuren, vloeren en meubels. De meeste consumenten accepteren geen wormgaatjes in eiken.
Export naar Azië
Op dit moment wordt er weinig eiken vanuit Frankrijk naar Azië geëxporteerd. Export van stammen uit de staatsbossen is verboden, export van stammen uit de privébossen niet. Wanneer de vraag weer toeneemt zal de beschikbaarheid van Europees eiken voor de verwerkers afnemen.
Verder zijn er nog een aantal reden waardoor de beschikbaarheid van zaaghout zal afnemen zoals de sluiting van eikenzagerijen. Vele zagerijen kampen met opvolgingsproblemen, hebben te weinig financiële middelen om te investeren, hebben gebrek aan personeel en zijn niet rendabel vanwege de toegenomen rondhout- en andere kosten.
Dit alles is dus niet een heel positief verhaal. Het zal voor ons de komende jaren iets meer moeite kosten om de juiste kwaliteiten te kopen.